Osmanlı Saray Dili
Divan şiiri osmanlı imparatorluğunun sarayı etrafında gelişen aydınları ve edipleri eliyle yükselen ve estetik zevkini dönemin sanatından alan edebi ürünlerdir.
Osmanlı saray dili. Toplumdan etkilenmeyen dil dilden etkilenmeyen toplum düşünülemez. Kelimelerin en fazla 5 te biri türkçedir. Ekalliyet kendi cemaatleri içinde kendi dillerini kullanmak konusunda serbest idi ancak hükûmet ile resmî konularda osmanlı türkçesi kullanmak zorundaydı. Devlet erkanının kullandığı dil ise farsça ile beraber bütün bu dillerin oluşturduğu amorf lisan olan osmanlıcadır.
88 dil toplumun aynasıdır. Aynı şekilde bakarsak rumlar da osmanlı yunancası araplar osmanlı arapçası ermeniler de osmanlı ermenicesi kullanırlardı diyebiliriz. Peki yapılan bu eleştirilerde göz ardı edilen neydi. Osmanlı devleti nin resmi dili türkçe bilim dili arapça edebiyat dili farsça idi.
Osmanlı imparatorluğu türkçe yi devletin ilk dönemlerden itibaren resmî dil olarak kullandı. Hayati develi osmanlı nın dili kesit yayınları istanbul 2010 s. Osmanlı imparatorluğu nda devlet işlerinde ve sarayda kullanılan dil osmanlı türkçesi olmasına karşın imparatorluğun hâkimiyeti altındaki bölgelerde diğer diller de kullanılmaktaydı. Edebî ve bilimsel eserlerdeki arapça ve farsça nın hakimiyeti ise osmanlı döneminde.
Osmanlı devletindeki türklerin kendi aralarında kullandıkları lisandır. Baskısını yayınladığı osmanlı nın dili kitabında osmanlı toplumunun dili ve dil gelişimi. Osmanlı işaret dili saray işaret dili ya da harem işaret dili istanbul daki divan ı hümayun da ve enderun da kullanılmış olan bir işaret dilidir hakkında doğrudan hiçbir şey bilinmese de herhangi bir çetrefillilikteki fikirleri aktarabildiği ve genç nesle fabllar tarih anlatıları ve dini külliyet aracılığıyla aktarıldığı ifade edilmiştir. Arapça ve farsça ile mükemmel bir şekilde uyum sağlayan türk dili saray kültürü ve yüksek sanat zevkinin bir ifadesi olarak karşımıza çıkar.
Fakat işin aslı gerçekten böyle mi. Osmanlı nın resmi dili ve edebiyat dili türkçe bilim dili arapça selçuklu da saray dili farsça osmanlı ve selçuklu impatartorluklarının resmi dilleri edebi dilleri ve bilim dilleri türkçe miydi. Yayın hayatına giren ilk gazete ii. Osmanlı ya yıllarca saray dili halktan kopuktur halk saray ve çevresinin yanında bu medeniyetin edebiyatını da anlamıyor nitelemeleriyle yüzeysel eleştiriler yöneltildi.
Saray daki sağır dilsizler yeni kurulan meclislerde ve bilhassa heyet i vükelâ denilen osmanlı kabinesinde de hizmet görmeye başladılar. Aynı şekilde osmanlı toplumunun da izleri onun dilinde taşınır.